หนังสือภาพสองภาษาสำหรับเด็กปฐมวัย (0-6 ขวบ) ถูกสร้างขึ้นโดยความร่วมมือของกลุ่มคนหลากหลายในนาม ‘คณะใกล้เที่ยงคืน’ ทั้งกลุ่มนักเรียนมัธยม นิสิต นักศึกษา คนทำสื่อ นักเขียน ผู้เชี่ยวชาญด้านหนังสือสำหรับเด็ก กลุ่มหิ่งห้อยน้อย และ Eyedropper Fill ร่วมกับศูนย์วิจัยและพัฒนาการศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
แม้จะเป็นหนังสือภาพเล่มเล็กๆ แต่กลับซ่อนนัยสำคัญเรื่องการกดทับการแสดงความเป็นตัวตนของเด็กไว้มากมาย ผ่านตัวดำเนินเรื่องอย่าง ‘จั๊กกะจิ่งจิ่ง’
หากใครได้อ่านหรือได้ยิน คงสงสัยไม่น้อยว่าจั๊กกะจิ่งจิ่งคืออะไร การหานิยาม หรือความหมายเพื่อบ่งชี้และจำเพาะให้มัน เราคิดว่าคงขัดกับความตั้งใจของการสร้างสรรค์หนังสือเล่มนี้เป็นแน่
ในการตีความของเรา จั๊กกะจิ่งจิ่ง จะเป็นอะไรก็ได้ นี่คงเป็นคำตอบสุดท้ายเมื่อได้อ่านหนังสือเล่มนี้
เรื่องราวของ จั๊กกะจิ่งจิ่ง ถูกนำเสนอผ่านตัวละครที่มีลูกตาเพียงดวงเดียว ไร้ซึ่งรูปร่าง สีสัน และเนื้อสัมผัสที่ชัดเจน ‘จินตนาการ’ จึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่จะนิยามและออกแบบจั๊กกะจิ่งจิ่งของผู้อ่านแต่ละคนออกมา
แน่นอนว่า จั๊กกะจิ่งจิ่งที่ว่านี้ย่อมมีความหลากหลายและแตกต่างกันออกไป เพราะผู้อ่านล้วนออกแบบมันตามจินตนาการที่ต่างกัน ไม่ว่าจะในแง่ของรูปลักษณ์ บุคลิก หรือนิยาม ฯลฯ
การสร้างจั๊กกะจิ่งจิ่งในแต่ละแบบของเด็กแต่ละคน อาจทำให้เด็กได้เข้าใจตัวเองมากขึ้นว่าเขาต้องการอะไร หรือแม้แต่ผู้ใหญ่เองก็อาจได้เห็นถึงความต้องการหรือสิ่งที่คิดภายในใจของเด็กได้ด้วยเช่นกัน ผ่านคำถามอย่าง “ฉันชอบอะไร สิ่งไหนที่ทำให้ฉันมีความสุข” “ฉันกลัวอะไร สิ่งใดทำให้ฉันหวาดกลัว” หรือ “สิ่งสำคัญของฉันคืออะไร มีมากกว่าหนึ่ง สอง สาม ได้ไหม หรือไม่มีเลย”
การไร้ซึ่งขอบเขตและเส้นแบ่งที่ชัดเจน กระทั่งเบลอจนเลือนรางของภาพประกอบในหนังสือภาพเล่มนี้ เป็นอีกหนึ่งตัวช่วยให้เด็กเกิดจินตนาการ ข้ามพ้นจากกรอบของโลกที่เต็มไปด้วยการปิดกั้น แบ่งแยก และตัดสินถึงความเป็นเอกลักษณ์หรืออัตลักษณ์ของสิ่งสิ่งหนึ่ง ซึ่งขัดกับโลกความเป็นจริงที่ว่า มนุษย์นั้นมีความแตกต่างหลากหลาย และสิ่งต่างๆ มีความเป็นอื่นอยู่มาก
หนังสือนิทานภาพเล่มนี้ช่วยให้เด็กได้ปลดปล่อยจินตนาการในการอธิบายถึงตัวตนของสิ่งต่างๆ อย่างไม่ถูกตีกรอบ และพวกเขาอาจตระหนักได้ถึงความสุขของการอยู่ร่วมบนความแตกต่างและมองเห็นคุณค่าของโลกที่ไร้ขีดจำกัด
พวกเขาสามารถเป็นอะไรก็ได้อย่างที่พวกเขาอยากจะเป็น และนั่นไม่ใช่สิ่งที่ผิดแผกแต่อย่างใด
| จั๊กกะจิ่งจิ่ง
โดย คณะใกล้เที่ยงคืน พิมพ์ที่ บริษัท ภาพพิมพ์ จำกัด |
